De PISA-noodklok aan dovemans oren luiden?

Door: Paul Kirschner en Anna Bosman Enkele weken geleden werden de resultaten van PISA 2022 bekendgemaakt. Nu het stof enigszins is neergedaald, inventariseren we de reacties op de Nederlandse uitkomsten. Deze kunnen grofweg verdeeld worden in twee groepen mensen, namelijk één groep mensen die de resultaten van het PISA-onderzoek erkennen en hun zorgen erover uitspreken en een andere groep mensen die meent dat de PISA-bevindingen óf meevallen óf niet al te serieus genomen moeten worden. ...lees verder

PISA nader bekeken: VMBO zakt door het ijs

Door: Jan Drentje Als een derde van de leerlingen van 15 jaar het minimale leesniveau niet haalt om goed te kunnen functioneren in onze samenleving is dat schokkend nieuws. Dat percentage was in de vorige meting van 2018 al te hoog, namelijk 24%. Ook in vergelijking met het OESO- en EU14-gemiddelde zijn de leesprestaties er in ons land relatief sterker op achteruit gegaan. In de kranten kreeg maar weinig aandacht dat een kwart van de ...lees verder

Shirking

Door Jaap Scheerens Waarom onderwijsorganisaties die zichzelf immuniseren tegen het afleggen van rekenschap open staan voor ineffectieve instructie strategieën Jaap Scheerens (augustus, 2023) Dit artikel gaat over checks & balances, die ertoe bijdragen dat onderwijsorganisaties zich op hun primaire functie toeleggen. De economische theorie laat zien dat dit nodig is, en ook welke mechanismen tot ontsporing kunnen leiden. […] 28 augustus 2023 Waarom onderwijsorganisaties die zichzelf immuniseren tegen het afleggen van rekenschap open staan voor ...lees verder

Alleen de politiek kan het onderwijs in balans krijgen

Door Ton van Haperen Onder druk van de media vertrekt Dennis Wiersma (VVD) als minister. Niet veel later valt het kabinet. Met de verkiezingen in zicht geven Peter Kwint (SP) en Rene Peeters (CDA) aan niet nog een periode mee te doen. Een andere gezichtsbepalend Kamerlid in de commissie onderwijs, Paul van Meenen (D66), is […] 30 augustus 2023 Door Ton van Haperen Marcel Schmeier (Onderwijsgek): https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Bestand:Weegschaal.JPG Onder druk van de media vertrekt Dennis Wiersma ...lees verder

Exit Wiersma

Door: Jan Drentje (namens het RED-Team Onderwijs) Stel, je wordt gevraagd voor de post minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs (ik ben – nog – niet gevraagd) dan lees je je even in op het onderwerp van je portefeuille. Toch? Boeiende materie, uitdagende functie. Al jaren dalende onderwijsprestaties in het PO die inmiddels doorwerken in het VO. Alarm inspectie klinkt steeds luider. Lerarentekort is niet alleen hardnekkig, maar neemt ook toe. Vooral in wijken waar ...lees verder

Onderwijs Leeft in een Romantisch Avondland

Door: Paul Kirschner (lid Red-Team Onderwijs) Het onderwijs leeft grotendeels in een Romantisch Avondland waar filosofie en ideologie de plaats innemen van wetenschap. Waar intuïtie en dingen die ‘logisch klinken’ boven wat wij weten staan. De afgelopen jaren luidde de inspectie (eindelijk) de alarmklok. Ook de Staat van het Onderwijs 2023 wijkt er niet veel vanaf behalve dat er ook de nodige, en m.i. terechte kritiek was voor besturen. De basisvaardigheden zijn nog steeds niet ...lees verder

Hoeveel rode kaarten nog te gaan?

Door: Paul Kirschner (op weg naar het Balie-debat 30 mei) Onlangs ontving ik uit het niets een e-mail van een wiskundeleraar in Californië. Ik denk dat het echt belangrijk is dat anderen lezen waar hij tegenaan loopt als hij zijn groep-6-leerlingen rekenen probeert bij te brengen, dus vroeg ik de afzender of ik het – geanonimiseerd – in een korte blog mocht zetten. De afzender stemde toe. Dit is XXXX, groep 6 leraar in XXXXXXX, ...lees verder

De Nederlandse maat … is de middelmaat

Door: Jan Drentje (op weg naar het Balie-debat 30 mei) Niet iedereen zal op de hoogte zijn van de Nederlandse Verlichting zoals die zich eind achttiende eeuw heeft ontwikkeld. Tegenover de Franse radicale denkers stelden Nederlandse schrijvers de Nederlandse volksaard voor als gematigd, deugdzaam en christelijk. De juiste maat, is de middelmaat. Heethoofderij werd niet op prijs gesteld. Het was de moraal van Jantje zag eens pruimen hangen. De rekenschriften van Bartjens (voorloper van het ...lees verder

Keek op de week

Door: Ton van Haperen (lid RED-Team Onderwijs) Het gebeurt in week 16 van 2023. De minister van onderwijs, Dennis Wiersma (VVD), presenteert een revolutionair plan om de leerprestaties op de basis- en middelbare school te verhogen. De Volkskrant interviewt hem en de boodschap luidt; meer sturing vanuit de overheid op kwaliteit in de klas, inperking autonomie schoolbesturen en leraar, klas en schoolleiding vormen de spil van de onderwijsorganisatie. Een dag later bericht De Telegraaf dat ...lees verder

De ondergang van een romantisch avondland.

Op naar het Red-Team Baliedebat (30 mei 2023) Door: Ton van Haperen (lid Red-Team, Onderwijs) Nederland had in de jaren vijftig een lerarentekort. Het beroep betaalde slecht en de animo om voor de klas te gaan staan was tijdens de wederopbouw laag. Ook toen werden lessen gegeven door onbevoegden. Begin jaren zestig moesten meer kinderen naar school -de boomers van nu- en nam de overheid meer taken op zich. En dus verhoogde minister Toxopeus in ...lees verder

RATO maakt rot rotter

Door: Ton van Haperen - lid Red Team Onderwijs Het nieuwe beleidsinstrument tegen het lerarentekort heet RATO. Dit gaat niet werken. Weer durft de minister niet echt te kiezen met als gevolg dat alles erger wordt. Het lerarentekort is maatschappelijk onaanvaardbaar. Jonge kinderen naar huis sturen, kinderen die amper leren lezen en rekenen, weinig weten van ons gemeenschappelijk verleden, in een rijk land als Nederland, het is gênant. Dit schaamtegevoel resulteert ook bij de huidige ...lees verder

Leugens, verdomde leugens en statistieken

Door: Paul Kirschner en Ton van Haperen Statistiek, cijfers en onderwijs, het is een ongelukkige combinatie.[1] De werkelijkheid is nu eenmaal weerbarstiger dan het cijfer. Maar media hebben getallen nodig voor een gesprek over problemen. Leraren met klachten, daar kunnen ze niks mee. Die worden vermorzeld met het argument particulier leed in dat potdichte klaslokaal, een typisch geval van gevoelstemperatuur. Statistieken zijn daarentegen keihard, die kwantificeren, geven aan hoe erg iets is. Getelde ellende pikt ...lees verder

SAMEN HET NIET-WETEN OMARMEN

Werkplekleren bezien door de VELON[1] Jaap Scheerens en Ton van Haperen – leden Red Team Onderwijs Inleiding Het Tijdschrift voor Lerarenopleiders 43 (4) 2022 heeft een editie gewijd aan werkplekleren. Dit themanummer biedt inzicht in de visie van de beroepsvereniging voor lerarenopleiders (VELON) op de invulling van het “praktijkgedeelte” van de opleiding. De breed uitgemeten opvattingen zijn zorgelijk, want ogen sektarisch en naar binnen gekeerd. De onderwijsproblemen vandaag de dag doen in ieder geval niet ...lees verder

Onderwijstijd verlagen = ruim baan voor het leerplein

Door: Jan Drentje - lid Red-Team Onderwijs De werkdruk in het VO moet omlaag. Heel goed. De AOB strijdt hier al jaren voor. Leraren zouden minder lessen moeten geven aan minder leerlingen in de klas. Uit internationaal vergelijkend onderzoek blijkt dat de Nederlandse leraar de meeste lessen geeft aan relatief grote groepen. Een geweldige arbeidsproductiviteit! Daarom worden deze leraren ook erg goed betaald en zijn overheid en besturen er zuinig op! Was het maar waar. ...lees verder

Door kennis verloren onschuld: lezen, las, niets gelezen

Door: Jan Drentje – lid RED-Team Onderwijs Iedereen die zich met onderwijs bezighoudt, weet het: de kwaliteit van de vakman voor de klas is van groot belang voor het leren. Maar wat moet onder vakmanschap worden verstaan? Helaas is de afgelopen decennia het idee ontstaan dat door de onmiddellijke nabijheid van informatie (internet) kennis snel veroudert en minder van belang zou zijn. Vanuit mijn onderzoekservaring als historicus en vanuit de wetenschapsfilosofie wist ik al ver ...lees verder

Zes kanttekeningen: wie bestuurt het onderwijs?

Door: Jan Drentje (lid RED-Team Onderwijs) In een vlammend betoog over de oorzaken van de malaise in het Nederlandse onderwijs (dalende prestaties, toename lerarentekort, hoog % burn-out) noemt Ton van Haperen de invoering van de lump-sum-bekostiging de moeder van al het kwaad. Of beter: de hiermee gepaard gaande  schaalvergroting van het onderwijsbestuur die heeft geleid tot marginalisering van de belangen van leraren. Rijkdom op kantoor, armoede in de klas. Als oplossing kiest hij voor centrale ...lees verder

Ruim de bestuurlijke tijdbommen op 

Door Ton van Haperen – lid RED Team Onderwijs De provinciestad Venlo heeft een bestuur met drie middelbare scholen. De relatie tussen bestuurder en omgeving is volgens de regionale pers in juli dit jaar niet goed. De bestuurder omringt zich met een leger van externe adviseurs die zich richten op een bedrijfsmatige reorganisatie. De rector die in 2020 aangeeft dat het onderwijs hier slechter van wordt, kan vertrekken. Dit incident staat niet op zichzelf en ...lees verder

Wie bepaalt de loon- en beleidsruimte?

Door: Jan Drentje (lid Red Team Onderwijs) In een gezamenlijke verklaring van 28 september hebben de onderwijsbonden te kennen gegeven in het vervolg direct met de minister te willen onderhandelen over de CAO – en liefst één CAO voor het funderend onderwijs inclusief de salarissen van bestuurders. Al geruime tijd is er onvrede over de indirecte manier van onderhandelen. De minister bepaalt achter de schermen de zogenaamde loonruimte, waarna de bonden met de PO- en ...lees verder

Patstelling, oftewel de onaantastbaarheid van de lerarenopleidingen

Door Paul Kirschner, Theo Witte en Jaap Scheerens Er is veel kritiek op het functioneren van de pabo’s en de eerste- en tweedegraads lerarenopleidingen, zowel HBO als Universitair. De kern van deze kritiek is dat er twijfels zijn over de kwaliteit van de leraren die er worden opgeleid met als gevolg dat dit consequenties heeft voor het leren van leerlingen en het niveau van ons onderwijs. De vraag is wat er aan te doen is. ...lees verder

Te veel tinten onzin

Door: Paul Kirschner Nederlands stikt van gezegden en spreekwoorden. Voor bijna alles wat je kan bedenken is er minstens één, zoals een gezegde waarvan het heel fijn zou zijn als mensen op hoge plaatsen in het onderwijs die ter harte zouden nemen: ‘Schoenmaker blijf bij je leest’. Volgens Stoett: Dit zegt men tot iemand, die een oordeel velt over iets, waarvan hij geen verstand heeft. De zegswijze is ontleend aan het verhaal van Apelles (den ...lees verder

Meetbare facetten van onderwijskwaliteit

Door: Jaap Scheerens en Paul Kirschner Wij behandelen in dit blog doelgerichtheid, doeltreffendheid en doelmatigheid van onderwijs als meetbare facetten van onderwijskwaliteit. Wij hopen hiermee een bijdrage te leveren aan ‘evidence informed’ onderwijs en objectieve methoden om kwaliteit te beoordelen. Met onze invalshoek ontkennen wij niet dat er in de onderwijspraktijk ook niet of moeilijk meetbare facetten van waarde zijn, evenmin als het feit dat sommige bestaande meetinstrumenten te wensen overlaten. In eerdere publicaties heeft ...lees verder

Go, go, go, met die CAO VO

Door Ton van Haperen Ik rijd altijd een stukje om als ik ga tanken. Zo’n desolaat tankstation op een industrieterrein is nu eenmaal goedkoper. Het scherm van de benzinepomp geeft aan dat ik voor maximaal 200 euro benzine mag kopen, een paar weken terug was dat nog 125, het worden er 130. Deze benzine gaat voor 90% op aan woon-werkverkeer. Mijn werkgever betaalt daar zeer beperkt aan mee. Daar kan ik normaal prima mee leven, ...lees verder