5 juli 2021
Wat is er gebeurd?
De lerarenbeurs is een onderdeel van het Convenant Actieplan Leerkracht uit 2008. Dat convenant had als doel het leraarsberoep te versterken. De lerarenbeurs biedt de leraren zelf – en dus niet de school – de mogelijkheid om zich vanuit hun eigen belangstelling en behoeftes verder te professionaliseren. De overheid stimuleert en betaalt mee.
Tot 2020 leverde een correcte aanvraag geen probleem op. In juli 2020 gaat totaal onverwacht een streep door de aanvragen van 2400 leraren. Deze afwijzing werd pas in augustus bekend toen op de scholen de roosters klaar waren en de vervanging in verband met studieverlof was geregeld. Minister Slob (CU) had het bedrag voor de lerarenbeurs van 82 miljoen in 2019 teruggebracht naar 78 miljoen in 2020. Deze bezuinigingen werden gevolgd door een extra bezuiniging van 28 miljoen voor de bestrijding van het lerarentekort. In 2020 ontstond zo een tekort van 10 miljoen euro op de gedane aanvragen. Dit probleem is ‘opgelost’ door 2400 beurzen door te schuiven naar de volgende termijn.
Tussen 1 april en 15 mei van dit jaar mochten kandidaten zich opnieuw inschrijven. Door de ervaring met de eerdere afwijzingen kropen leraren in de eerste minuut van die eerste april achter de computer. De software van DUO kon de aanvragen niet aan, ging regelmatig plat, bevestigde inschrijvingen verdwenen en op 1 april om precies half tien was het budget voor het VO op en visten veel leraren achter het net. Op 1 juli ontvingen nog eens 1200 leraren een afwijzing omdat het budget opnieuw niet toereikend bleek.
Ons standpunt
Het Nederlands onderwijs heeft niet alleen een kwantitatief maar ook een kwalitatief lerarentekort. Wij kennen allemaal het verhaal van onbevoegd lesgeven, stagiaires en onderwijsassistenten voor de klas en een groot verloop. Leraren krijgen gaat nog wel, ze houden is een stuk lastiger. De lerarenbeurs is een instrument om vanuit de wens van de leraren zelf de kwaliteit te verbeteren. Het gevoel dat je mag investeren in je eigen professionaliteit verhoogt de arbeidssatisfactie.
Natuurlijk, alles heeft zijn grenzen, niet alles kan. Maar de onhandigheid waarmee een bedrag van 10 miljoen wordt terugverdiend over de ruggen van leraren en scholen is ronduit onfatsoenlijk. De beslissing om 1200 beurzen af te wijzen valt niet te rijmen als je deze bezuiniging afzet tegen de uitgavenexplosie van 8,5 miljard kort voor de verkiezingen. Van die 8,5 miljard heeft de Algemene Rekenkamer inmiddels gezegd dat het risico op verspilling groot is. Deze constatering van dit gezaghebbend instituut maakt de bezuiniging op de lerarenbeurs extra wrang.
Referenties
Karen Hagen – Ruim 1200 leraren ontvangen afwijzing lerarenbeurs (2021) https://www.aob.nl/nieuws/ruim-twaalfhonderd-leraren-ontvangen-afwijzing-lerarenbeurs/
Column Ton van Haperen onderwijsblad (2021) https://onderwijsblad.nl/article.asp?ArtikelID=14341
Arno Kersten – Geblunder met de lerarenbeurs (2021) https://www.aob.nl/nieuws/geblunder-met-de-lerarenbeurs/
Arno Kersten – Handen af van lerarenbeurs (2010) https://onderwijsblad.nl/article.asp?ArtikelID=8003
NRC over rekenkamer en achterstandengelden (2021) https://www.nrc.nl/nieuws/2021/03/31/rekenkamer-bij-onderwijsplan-ligt-misbruik-en-willekeur-op-de-loer-a4037979
Team Red het Onderwijs – Rode kaart voor het Nationaal Programma Onderwijs (2021) Rode kaart voor Nationaal Programma Onderwijs (po en vo) – Red Het Onderwijs
RED-Team Onderwijs – Sarah Bergsen (schoolleider bo), Anna Bosman (hoogleraar pedagogiek en lerarenopleider), Sezgin Cihangir (directeur Nederlands Mathematisch Instituut), Jan Drentje (schoolleider, leraar, wetenschapper), Ton van Haperen (docent vo, lerarenopleider), Paul Kirschner (emeritus-hoogleraar onderwijspsychologie), Jaap Scheerens (emeritus-hoogleraar onderwijsorganisatie en -management), Gert Verbrugghen (docent Engels vmbo), Gerard Verhoef (wiskundedocent, bestuurslid BON), Theo Witte, voorzitter (vakdidacticus en lerarenopleider).